De kracht van linnen
Linnen is duurzaam, slijtvast
en gaat generaties lang mee
Wist je dat linnen de sterkste is van alle plantaardige vezels? Al sinds de Romeinse tijd gebruiken we vlas in Noord-Europa en het is de meest gebruikte textielsoort van de middeleeuwen. Aan de hand van historische tekeningen leggen we je uit hoe men op traditionele wijze linnen maakt van vlas.
Plukken
Met stengel en wortel trekt men het vlas uit de grond
Vlas zaai je in het begin van de lente. Drie maanden later is er een zee van blauwe bloemen. Iedere bloem bloeit maar een paar uur. Na een aantal weken zijn alle zaadbolletjes geel gekleurd.
Dit is het moment om te oogsten. Hierbij plukt men de stengels om de volledige lengte van de vezel te behouden. Tegenwoordig gebeurt dit met machines.
Repelen
De zaadbolletjes scheiden van het vlas
Repelen gaat tegenwoordig ook met machines. Dit gebeurt gelijk na het trekken van het vlas of later tijdens het keren. Het lijnzaad uit de zaadbolletjes gebruikt men als zaaigoed of perst men tot lijnzaadolie.
Vroeger gebeurde het repelen met behulp van een repelkam. Dat is een ijzeren kam waar je de plantenstengels met de hand doorheen trekt. Tijdens deze handeling vallen de zaadbolletjes eraf.
Roten
Het losweken van de vezels van de vlasplant
Het roten deed men vroeger vaak in het water. Tegenwoordig gebeurt dit op het land. Men legt de stengels op de akker en keert ze regelmatig om. Dat noem je dauwroten.
Door de blootstelling aan regen, zon en schimmels komen de vezels vrij van de houtachtige kern van de stengel. Een spannend proces.
Verzamelen en braken
Bundels maken en het brosse vlas braken
Na het roten is het tijd om het vlas op het land te verzamelen en tot bundels te rollen. Het vergt de nodige ervaring om hier het juiste moment voor te kiezen.
Vroeger gebruikte men ter voorbereiding op het zwingelen een beukhamer om het vlas te braken. Dankzij deze handeling vallen de houtachtige delen van de stengels af.
Zwingelen en hekelen
Van vezels uit de stengels tot fijne garens
Tegenwoordig gebruikt men machines om het vlas met zware rollen te breken. Dit doet men om alle houtachtige stukjes te verwijderen en de lange vezels van de korte vezels te scheiden.
Na het zwingelen kamt men de vezels tot een lange, gladde bundel. Dit noem je hekelen. Van korte vezels maakt men grove garens, bijvoorbeeld voor touwen. De lange vezels spint men tot fijne, sterke garens voor textiel.
Onderhoud
De levensduur van linnen verlengen doe je zo
Wij raden aan om linnen op maximaal 40 graden met mild wasmiddel en zonder bleekmiddel te wassen. Heter is niet nodig en niet goed voor de vezel. Wassen zal de stof steeds zachter en sterker maken.
Qua drogen is uithangen het beste, mits het niet te lang in de volle zon hangt. Dit kan de vezel uitdrogen en de kleur veranderen. Bij gebruik van een droger is het verstandig om het licht vochtig uit de droger te halen en nog even op te hangen.
Linnen strijken is niet nodig, omdat het zijn eigen karakteristieke kreuk zal aannemen. Als je wel wil strijken, doe dit dan binnenstebuiten en het liefst met een stoomstrijkijzer op licht vochtig linnen.
